Categorie: Persoonlijk
[foto door Manon Bruininga]
Een korte update over hoe het met me gaat. Vorige week zakte ik – naar mijn idee volkomen onverwachts – weg in een depressie. Nou gaat het de afgelopen jaren ongelofelijk goed met me: ik ben stabiel, gelukkig, productief en doe alles wat ik leuk vind. Dus deze wegzakker kwam behoorlijk onverwachts.
Mensen vragen me wel eens of ik kan omschrijven hoe een depressie voelt. Dat is lastig, maar ik ga toch een poging doen. Niet omdat ik graag medelijden wil, maar omdat ik zelf merk hoe helpend het kan zijn te horen dat je niet de enige bent.
Mijn depressie is enerzijds heel lichamelijk: ik ben de hele dag nerveus alsof ik bijna het podium op moet om voor een enorm publiek een volledig nieuwe set te spelen. Ik zweet, tril, moet constant naar de wc, denk dat ik flauw ga vallen, en verlies het gevoel in mijn ledematen. Daarbij – heel onhandig – kan ik niet meer eten, waardoor ik me alleen nog maar slapper voel.
Oké oké oké, vandaag gaat het ECHT gebeuren. Ik loop er nu al dagen (of eigenlijk weken) tegenaan te hikken, maar dit wordt de dag. Vandaag ga ik beginnen aan 7B, de opvolger van Concept M.
Of ja: ik ben natuurlijk al best een tijdje bezig aan 7B. Ik heb eerst lekker gebroed op het verhaal, daarna heb ik maandenlang research gedaan – heel veel boeken gelezen en mensen gesproken. En ik heb ook al geschreven. Maar nu breekt de intensiefste periode aan van het hele proces: Elke. Dag. Schrijven. En dan bedoel ik ook echt elke dag. Dus ook weekends. Vakanties. Elke dag.
Waarom is dat nodig? Simpel. Ik heb gemerkt dat ik alleen door elke dag te schrijven met mijn hoofd in mijn verhaal blijf zitten. Als ik het niet doe, dan ben ik er meteen uit, en ben ik de volgende schrijfsessie een paar uur bezig om weer “in” het verhaal te kruipen. Dat kost niet alleen tijd, maar ik heb ook de neiging om te gaan procrastineren in plaats van weer te beginnen.
Het is een beetje als met sporten. Als je iedere week naar de sportschool gaat en je hebt een lekker ritme te pakken en je ziet resultaat, dan is het redelijk eenvoudig om dat ritme vast te houden. Als je een tijd niet geweest bent, dan is het lastig om jezelf weer aan de gang te krijgen, en is het makkelijk om te denken “meh, ik ga volgende week wel weer.”
Dat heb ik dus met schrijven. Let wel: ik vind schrijven het allerfijnste ter wereld, maar als ik even niet op let zit ik opeens drie uur lang filmpjes van Amerikaanse late night talkshows te kijken en doe ik “middagdutjes” die vier uur duren. Kortom: ik moet streng voor mezelf zijn, en dat betekent elke dag schrijven. Al is het maar een half uurtje, dat ene halve uurtje betekent wel dat ik de dag erna meteen effectief aan de slag kan.
Nou goed, dat hele dagelijkse schrijven dat begint vandaag dus. Dat wil zeggen: vanmiddag. Want ik mag eerst nog even een half uur filmpjes kijken. Toch? AAAH!
Duuuus een maand of drie geleden brak ineens lichte paniek uit. Het weekend van Winternachten Festival (waar ik writer in residence zou zijn) bleek hetzelfde weekend als Eurosonic/Noorderslag (waar ik elk jaar een vol programma aan shows en panels heb)… echt, het zweet brak me uit. Na veel puzzelen lukte het om alles om elkaar heen te plannen, en met een strak reisschema tussen Den Haag en Groningen (en af en toe ook thuis in Utrecht) in totaal 12 programma-onderdelen af te werken in 3 dagen.
Dat betekende: 1500 kilometer, weinig slaap, maar een weekend om nooit te vergeten.
RECAAAAAPPPP!!! Lees hier verder! →
Het was een jaartje hoor. Er waren supermooie dingen, zoals dat mijn peuter opeens ging praten en mijn debuutroman uitkwam, en dingen die ronduit kut waren, zoals dat mijn beste vriendin ongeneeslijk ziek bleek te zijn. Ik heb dit jaar ontzettend veel geleerd, van het stekken van vetplantjes tot aan meezingen van het gehele oeuvre van Miles Davis (de enige muziek waar Rudi rustig van wordt in de auto). Om het jaar in stijl af te sluiten hier een overzicht in gifjes!
In februari verbouwden we ons appartement en zaten we wekenlang zonder wc en badkamer.
In april kwam eindelijk mijn debuutroman uit (ik zeg eindelijk omdat mijn zesjarige ik voor haar tiende gedebuteerd wilde zijn).
Eindejaarslijstjes! Dol op. In 2018 vond ik na jaren van veel te weinig lezen eindelijk het kinderlijke plezier in lezen terug dat ik ergens tijdens mijn studie Nederlands was kwijtgeraakt. Bram wees me erop dat ik als schrijver toch op z’n minst soms een boek moet lezen om input te krijgen – het zou ook heel raar zijn om componist te zijn zonder ooit muziek gehoord te hebben. Dus maakte ik een leeslijst en een planning, en begon eraan alsof het werk was. Binnen een week was ik weer verslaafd.
Ik heb dit jaar veel poëzie gelezen, maar ook best een flink aantal romans en non-fictiewerken. Ik maak hier een lijstje van de beste boeken die ik dit jaar heb gelezen. Dat zijn dus niet noodzakelijk boeken die dit jaar uitkwamen, maar wel mijn favorieten van dit jaar!
We Need To Talk About Kevin (Lionel Shriver, 2003)
Man, dit is het beste én deprimerendste boek dat ik in lange tijd heb gelezen. Het verhaal van een moeder wier zoon een school shooter is. Ze kijkt terug op zijn jeugd, vanaf het moment dat zij en haar man besloten een kind te nemen. Shriver beschrijft in wervelende zinnen die je meesleuren het verhaal in, en ze laat niet los. Psychologische romans staan doorgaans niet bovenaan in mijn top 3, maar de dynamiek tussen Kevin en zijn moeder is bloedstollend. Hij is een verschrikkelijk kind, zo’n type dat je doorgaans in horrorfilms tegenkomt, op iedere pagina vraag je je af wat hij nu in godesnaam weer gaat verzinnen om zijn moeder te tergen. Zij is niet het clichématige slachtoffer, maar een vrouw die niet voor het moederschap geschikt is, en zich daar langzaam van bewust wordt. Je blijft je als lezer maar afvragen waar het verkeerd gaat – een boek als een achtbaan.
A Room Of One’s Own (Virginia Woolf, 1929)
Ik besloot dit jaar om meteen maar een zooitje feministische klassiekers te lezen, en dan niet alleen om in twitterdiscussies met quootjes te kunnen strooien (maar het is natuurlijk wel mooi meegenomen). Dit essay van Virginia Woolf maakte indruk omdat het enerzijds een prachtig tijdsbeeld geeft van de vrouwenkwestie anno 1929 (“We hebben pas net kiesrecht!”), tegelijkertijd is het verontrustend actueel (“Veel mensen zeggen dat het feminisme af is omdat vrouwen nu kiesrecht hebben, maar er is nog veel te doen.”). De link tussen de werking van het kapitalisme en de positie van de vrouw (onafhankelijkheid kost nou eenmaal geld) is nog steeds verfrissend.
Toen ik aan Concept M begon wist ik stiekem natuurlijk al dat er een vervolg zou komen, maar ik hield het nog even voor mezelf. Mocht mijn eerste boek nou compleet falen of doodslaan, dan hoefde ik niet met gebogen hoofd alsnog twee sequels te schrijven die toch niemand zou lezen. Ik was een beetje bang voor wat je wel eens in Hollywood ziet: van die regisseurs die met veel aplomb een serie films aankondigen, dat dan de eerste totaal flopt, en dat ze dan met hun staart tussen de benen afdruipen (M. Knight Shyamalan met The Last Airbender (die film is zo slecht dat het bijna weer leuk is om ‘m te kijken, tip!) of de regisseur van The Golden Compass). Goed, dat wilde ik dus voorkomen, en dus hield ik mijn mond.
Uiteindelijk bleek die voorzichtigheid niet nodig, want vanaf het eerste begin kreeg ik van lezers de vraag of er een vervolg zou komen. Nou: ja dus, inmiddels is het contract getekend en de deadline gesteld. Op 2 mei 2020 is het zover, dan komt 7B uit. Inderdaad, dat is precies de dag dat Concept M zich afspeelt. Leek me wel geinig.
Als mensen vragen of ik al aan het schrijven ben, vind ik het lastig daarop te antwoorden. Het concrete antwoord is nee: ik zit nog niet elke dag te typen. Dat betekent echter niet dat ik niet bezig ben met het boek. Integendeel. Dit is misschien wel de leukste fase van het schrijven: de verzin-fase. Ik ben elke dag bezig met research doen en met het schetsen van achtergronden en uittekenen van verhaallijnen. Ik heb alweer een flink dossier met maatschappelijke, geopolitieke en historische context uit mijn duim gezogen, en ik ben voorlopig nog niet klaar.
Ik mag van mezelf alleen iets uitbrengen (of het nou muziek, poëzie of proza is) als ik mezelf duidelijke leerdoelen heb gesteld. Ik denk dat dat iets te maken heeft met mijn achtergrond als docent (en die fantástische lerarenopleiding die ik gevolgd heb), en ik vind het ook wel lekker om een beetje streng te zijn voor mezelf. In het geval van 7B was het makkelijk geweest om de draad op te pakken waar we gebleven waren: het moment dat Hava op Ameland zit en een besluit moet nemen over wat ze gaat doen. Maar makkelijk is niet echt mijn ding, bovendien vond ik het qua verhaallijn ook niet zo spannend om gewoon maar verder te schrijven. Daarom heb ik besloten dat het volgende boek zich twintig jaar later afspeelt, in 2040. Daar ligt meteen de eerste uitdaging: nu ben ik gedwongen om écht na te denken over hoe de toekomst eruit zal zien.
De tweede uitdaging ligt in de keuze voor personages. Nee, het boek gaat niet over Hava (maar geen zorgen: ze speelt wel een rol, dus je leest alles over hoe het haar vergaan is), maar over twee personages die verder van me af staan qua achtergrond, leeftijd en professie. Ik wil mezelf dwingen om me te verplaatsen in karakters die een ander lichaam hebben, en een andere belevingswereld. Heel benieuwd hoe dat werkt!
De derde en laatste uitdaging zit ‘m in schaalvergroting. Concept M speelt zich af in Nederland, maar het kleurlozenprobleem (en andere politieke perikelen) beperken zich natuurlijk niet tot ons land. 7B wordt daarom een Europese roman, omdat het solidariteitsdilemma waar Concept M over gaat een veel breder en groter onderwerp is dan ik aanvankelijk dacht. Dat vergt nog veel meer denkwerk en geopolitiek inzicht, en ik benader het als het onderzoek voor een masterscriptie (maar dan is het veel breder, speculatiever en – eerlijk is eerlijk – leuker). Wil je weten wat ik allemaal lees ter voorbereiding? Volg me dan op GoodReads.
Tot snel!
Sinds ik mijn lees-mojo heb teruggevonden lees ik weer als een niet-vertraagde thalys, en het is superfijn. Ik tip weer een paar boeken die me de afgelopen maand zijn bijgebleven!
1. Damn, Honey (Marie Lotte Hagen & Nydia van Voorhuizen, 2018)
Dit boekje verscheen als reactie op het omstreden boek van influencer Jamie Di (Sexy, but tired, but sexy), waarin ze o.a. vertelt dat je maar zin moet maken in seks als je partner zin heeft. Er was veel ophef over dat boek (want wat voor voorbeeld is dit voor onzekere tienermeisjes?), en Hagen en Van Voorthuizen schreven razendsnel Damn, honey, dat veel meer is dan alleen maar een weerwoord. Het boekje is een verzameling anekdotes en achtergrondverhalen over het leren accepteren van je lichaam, volwassen worden als vrouw, seksualiteit in voor- en tegenspoed, afgewisseld met grappige lijstjes en tussenwerpsels. Het perfecte cadeau voor je jongere zusje/nichtje/vriendin/buurmeisje.
Sinds een paar maanden ben ik weer terug op het leestempo (en bijbehorend leesplezier, niet geheel onbelangrijke) van voordat ik Nederlands ging studeren (da’s alweer 14 jaar geleden, ik word bejaard) en mijn casual leesplezier voor een groot deel verloor. Het is nog steeds elke dag een cadeautje dat ik mijn grootste hobby weer heb terugveroverd, en ik vind niks zo leuk om met jullie te delen wat ik gelezen heb. Deze vakantie las ik iedere week 1 of 2 boeken, en dit waren de uitschieters.
The Black Dahlia – James Ellroy
Een donkere misdaadroman voor liefhebbers van de klassieke whodunnit, maar ook voor liefhebbers van psychologisch-historische romans. Gaat over een agent in L.A. in de jaren veertig, die geobsedeerd raakt door een moordzaak die hij niet opgelost krijgt. Ellroy’s stijl is briljant: korte zinnen, strak belijnd, en hij heeft zich het historische agentenjargon perfect eigen gemaakt. Heel indrukwekkend boek.
Eigenlijk ben ik helemaal niet goed in vakantie. Vakantie is zo’n talent dat iedereen lijkt te hebben, behalve ik. Toen ik nog op school zat, studeerde en (later nog) toen ik lesgaf was het nog veel erger: de overgang van keihard bikkelen naar zeeën van niet-ingevulde tijd deden gekke dingen met mijn gemoedstoestand, en als ik eenmaal ingesteld was op een nieuwe dagindeling dan doemde daar het begin van een nieuw schooljaar alweer op. Veel te heftige overgangen. Al op de basisschool bedacht ik voor iedere vakantie een project en maakte ik een dag- en weekplanning. Zo schreef ik boeken in de vakantie, leerde nieuwe talen, en naaide hele nieuwe garderobes in elkaar samen met mijn moeder en oma.
