Lockdown #2

Laten we leed niet met leed vergelijken.

Mark Rutte zei in zijn toespraak maandag dat hij een beroep doet op de veerkracht van alle Nederlanders. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar inmiddels voel ik me een elastiek dat zo ver is opgerekt dat er haarscheurtjes zichtbaar worden. Toen ik in het voorjaar speculeerde over een totale lockdown in het najaar vanwege een tweede golf, wuifden mensen dat nog weg. Ik snap dat: het was toen nog onvoorstelbaar, en als het al voorstelbaar was, dan maakte de gedachte eraan zo hopeloos dat we het toch snel maar weer terugduwden in het hoekje met andere onwaarschijnlijke speculaties. But here we are. Lockdown nummer twee, tijdens de feestdagen nog wel.

Het eerste dat gebeurt wanneer er – ondanks al onze goede hoop – nieuwe maatregels worden aangekondigd is begrijpelijk: in hun machteloosheid worden mensen kwaad, en bij gebrek aan schuldige richt de woede zich op anderen, om de meest uiteenlopende redenen. Dat krijg je wanneer iedereen tegelijkertijd geprikkeld of ronduit uitgeput of in paniek is, en er geen uitweg is.

Mensen met kinderen zijn boos op de mensen die op Black Friday gingen shoppen, omdat die voor de besmettingsexplosie hebben gezorgd. Mensen zonder kinderen zijn boos op mensen met kinderen, die hadden maar geen kinderen moeten krijgen als ze het niet leuk vinden om ermee thuis te zitten. Rechtse mensen zijn boos op linkse mensen, want die wilden per se een lockdown. Horeca-ondernemers zijn boos op de regering, want als de scholen eerder gesloten waren hadden zij misschien weer open gekund.

En in alles klinkt het individuele leed door, dat naar erkenning snakt, maar stuit op een muur van leed van anderen. We hebben geen ruimte meer om elkaars pijn te zien, te erkennen en te verzachten.

“Ik heb het zwaar, want ik heb mijn ouders al zes maanden niet gezien,” zegt de een.

“Ik heb het zwaarder, want ik moet thuiswerken met drie kinderen om me heen,” zegt de volgende.

“Jij HEBT tenminste nog kinderen om me heen, ik zit helemaal alleen thuis te vereenzamen,” zegt een derde.

“Jullie moeten allemaal niet zeuren, ik heb corona gehad en je hebt geen idee hoe heftig dat is, ik zit nog steeds met de gevolgen,” sluit een vierde af.

Maar als ik één ding geleerd heb de afgelopen jaren is dat het zinloos is om leed met leed te vergelijken. Er is geen meetlat waar je je situatie langs kunt leggen om te kijken om hoeveel medelijden je mag vragen. Ik beken: ik viel dit keer ook met open ogen in de val. Mijn eerste reactie waren boze tweets richting mensen die opeengepakt in vliegtuigen naar Curacao gaan middenin het oog van de pandemie-orkaan. Hoe dom ben je dan? Ik vond het hen persoonlijk aan te rekenen dat mijn dochter nu niet naar school kan. Maar zo werkt het niet. We hebben allemaal een innerlijke elastiek waar aan getrokken wordt, en van buiten is niet af te lezen hoe strak dat elastiek staat.

Leed dat in de ogen van de een klein is, is in werkelijkheid soms de druppel die de emmer van de ander doet overlopen. Gun iedereen dat zijn of haar pijn serieus genomen wordt, of het nou om kleine of grote dingen gaat. En schroom niet om stil te staan bij je eigen ongemak, frustratie en verdriet, maar doe dat niet in competitieverband.

Mijn eigen leed is nogal te overzien, ik zit in lockdown met een fantastisch gezin, in een fijn huis, heb geen geldzorgen en werk dat sowieso vraagt om isolatie en tijd. Maar ik heb ook klein en groot verdriet, om dingen die een jaar geleden futiel hadden geleken, maar die aan het eind van dit lange, lange jaar net even te hard drukken op mijn gemoed.

Vanochtend vroeg mijn dochter (4) of school “ooit nog wel opengaat”. Tranen. De gedachte dat ze nu weer maandenlang niet naar het zwembad mag, haar favoriete uurtje van de week. Tranen. Mijn schoonfamilie nog weer maanden langer niet kunnen bezoeken. Kerst zonder oma’s. Niet kunnen klimmen in de boulderhal, mijn afreageersessies de afgelopen maanden. Het is allemaal niks in vergelijking bij ziekte, dood, eenzaamheid en dies wat meer, maar ik probeer het verdriet toe te staan en niet te bagatelliseren.

Ik zou wensen dat we allemaal de tijd en ruimte nemen om even diep adem te halen voordat we doorjakkeren als goede neo-liberale calvinisten, of we met gestrekt been de medelijdenwedstrijd in gaan. En kijk tijdens dat ademhalen eens om je heen. We zijn met miljoenen medestanders. We zouden geen concurrenten hoeven zijn in deze lockdown, maar collega’s die gezamenlijk werken aan een groot, onoverzichtelijk project.

Heel veel sterkte, succes, rust en warme gewenst, voor de kerstdagen en heel 2021. We komen er wel weer doorheen.

Een reactie op “Lockdown #2”

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *