ZZP olé olé

Dit wordt een beetje een lang verhaal – sorry daarvoor – maar ik ga het hebben over één van de belangrijkste en meest rigoureuze keuzes die ik ooit gemaakt heb. En ook één van de beste keuzes, trouwens. Stoppen met werken, that is.

Toen ik jong was had ik een vrij duidelijk beeld van wat ik wilde: schrijven en muziek maken. Of liever: ik wilde “schrijfster” worden, of “dirigent”. Plus: ik wilde voor mijn dertigste mijn schaapjes op het droge hebben. Daarmee bedoelde ik dat ik tegen die tijd een droomhuis wilde hebben, en genoeg geld wilde verdienen met schrijven en muziek maken om van te kunnen leven. Maar toen ik ging studeren raakte ik dat beeld al snel kwijt: ik struikelde van baantje naar baantje, van stufi naar stufi en van onbetaalde gig naar bijna onbetaalde gig. Ik had geen idee waar ik moest beginnen om mijn plannen uit te voeren. Tuurlijk: ik maakte muziek – veel zelfs – maar dat deed ik tussen het werken en studeren door. Ik kon muziek maken niet echt serieus nemen, ik had mijn conservatorium immers niet af en verdiende er nauwelijks centjes mee.

Nadat ik overal na een paar maanden ontslagen werd (bij de Bijenkorf omdat mijn gemillimeterde kapsel niet in hun straatbeeld paste, bij de Sacha omdat ik een keer moest afzeggen omdat ik op een groot festival speelde, ga zo maar door) rolde ik plotseling een school in, en werd lerares Nederlands. Ook dit beschouwde ik als een bijbaantje, maar dan wel een heel serieus bijbaantje. Eentje waar je niet zomaar in je nest kan blijven liggen. Dat wilde ik ook niet: ik vond lesgeven het leukste bijbaantje dat ik ooit gehad had. Maar al snel was ik zeven dagen per week aan het nakijken, vergaderen, ouderavonden, en ook weer aan het studeren – want dat moest ook. Ik moest optredens afzeggen omdat ik te uitgeput was, en als ik wel ging optreden functioneerde ik de volgende dag niet wanneer ik voor de klas stond. Het was een soort jongleeract met achtendertig ballen – en ik kan helemaal niet jongleren.

Ik hield het zes jaar vol. Dat wil zeggen: lesgeven was mijn leven, en zelfs al had ik willen stoppen, dan had ik dat qua huur betalen nooit aangedurfd. Maar eind 2014 begon het te kriebelen. Inmiddels was ik getrouwd, woonde ik in mijn droomhuis, en had ik een fijn platencontract getekend. Ik speelde meer dan ooit, kreeg daar nog steeds niet heel goed voor betaald, maar een stijgende lijn was zichtbaar. ‘Misschien dat ik over vijf jaar ofzo wel wil stoppen met lesgeven’, zei ik tegen Bram. We besloten dat dat een mooi streven was: over vijf jaar stoppen en zelfstandige worden. Als het kon.

Maar tijdens de kerstvakantie in Zwitserland, en later toen we weer thuis waren, doemde opeens een enorme zekerheid op: ik wilde niet terug naar school. Ik wilde niet meer. Niet omdat ik het niet leuk vond, maar omdat ik geen leraar ben. Ik geef graag les, maar ik ben muzikant. En schrijver. Het gebeurt maar heel af en toe dat ik word overvallen door keuzes die mijn onderbewuste al voor me heeft gemaakt, en dit was er zo één. ‘Ik geloof dat ik ga stoppen met werken’, zei ik tegen Bram. ‘Wanneer?’, vroeg hij. ‘NU’, antwoordde ik. Die avond maakten we allerlei excelsheets met inkomsten en uitgaven. De cijfers zagen er spannend uit, maar niet onhaalbaar. Er zaten nog wel veel lege plekken in de financiële planning, maar als zzp’er weet je nu eenmaal niet wie jou over een half jaar gaat betalen.

Toen begon het grote aankondigen: ik vertelde mijn ouders, mijn collega’s, mijn vrienden en mijn leerlingen dat ik ging stoppen. Iedereen was verbaasd en reageerde alsof ik een vreemde impulsieve keuze maakte. Dat was vreemd, want voor mij voelde het alsof ik de keuze al eeuwen geleden gemaakt had. Ik heb geen moment getwijfeld. Toen het moment daar was en ik voor het laatst de school uitliep wist ik: dit is de beste keuze die ik ooit gemaakt heb. Nog nooit ben ik zo rustig en stressloos naar huis gefietst.

Het vreemde is dat in diezelfde week opeens een aantal dingen in mijn schoot vielen. Zo kon ik bij Vrij Nederland aan de slag met een nieuw verhaal, meteen een mooie klus. Hetzelfde gebeurde met The Post Online, Blendle en Elle. Ik had tot dan toe één echt journalistiek artikel geschreven, maar toen er eenmaal ruimte en tijd was ontplofte mijn journalistieke bezigheden waar ik bijstond. Ik geloof niet in toeval, maar wel in energie. Nu ik niet meer werd opgeslokt door nakijkwerk en vergaderingen, kon mijn energie plotseling alle kanten op, en beet het zich vast in nieuwe, onontdekte dingen.

Bram corrigeert me altijd als ik zeg dat ik gestopt ben met werken, ‘want je werkt harder dan ooit!’ Toch blijf ik het zeggen, omdat het leven als zzp’er voelt als een heel lange vakantie. Ik sta op, scharrel wat door het huis, maak muziek, schrijf wat, maak eten, loop een rondje door het park. Als Bram thuiskomt uit zijn werk en vraagt wat ik gedaan heb zeg ik meestal: ‘Oh, niet zoveel.’ Maar als hij vervolgens vraagt wat ik gemaakt heb, blijk ik een artikel en een nieuw liedje geschreven te hebben.

Het gevaar is natuurlijk dat ik nooit het gevoel heb dat ik “echt gewerkt” heb. Vroeger kwam ik thuis en was ik zo uitgeput (en vaak ook gefrustreerd) dat ik op de bank neerplofte en er niet meer vanaf kwam. Dat gevoel noemde ik “echt gewerkt”. Ook het rennen voor een deadline of tot diep in de avond nakijken en dan stoned wakker worden van de wekker om 06:30 hoorden bij dat gevoel. Dat ben ik kwijt. Ik heb meer energie dan ooit. Daardoor heb ik nog wel eens het gevoel dat ik een luie aap ben, maar ik haal wél al m’n deadlines, en ik hark tot nog toe genoeg geld binnen. Niet helemaal realistisch, dus.

Maar beter: ik heb weer iedere dag nieuwe muziek in mijn hoofd. Eindeloos veel nieuwe muziek. Zoveel dat ik het niet eens kan bijbenen qua opschrijven. En ik kan middagdutjes doen. Henk (de kat) ligt de hele dag op mijn schoot te slapen terwijl ik schrijf. Ik hoef de wekker nooit meer te zetten. Ik kan op vakantie buiten schoolvakanties, wanneer de vliegtickets wél betaalbaar zijn. En: ik heb tijd voor alle dingen die ik al lang wilde doen, maar waar het nooit van kwam. Klooien op Pinterest, het huis opnieuw inrichten, boeken lezen over de vogels die in het park wonen, mega-subsidieaanvragen schrijven om een enorme tour te kunnen doen volgend jaar… en lange blogposts schrijven, natuurlijk!

IMG_6960 kopie

4 reacties op “ZZP olé olé”

  1. Sasschky schreef:

    Way to go, Aafke! Ben stiekem een beetje jaloers…

  2. Raaf schreef:

    En over paar jaar lekker uitkering trekken, en niemand die je meer aanneemt voor een normale baan. En lekker samen met je subsidies van het geld van de staat leven…

    1. Kris, mede 'stopper' schreef:

      Waarom neem jij aan dat er over een paar jaar uitkeringen en subsidies aan te pas moeten komen?
      Een ZZP-er vernieuwt, groeit en verandert mee met haar tijd en kan daardoor juist sterker zijn (ook financieel) dan nu in de opstartfase. Tel daar het ontbreken van een burn-out bij op (dus geen ziektewet), iedereen blij.
      En die normale baan, tsja, ik zou mezelf heel hard achter de oren krabben bij zo’n benaming. De normale baan, is dat hoe het hoort, of wat het beste voor je is? Een vraag die te weinig gesteld wordt.

      En los daarvan meten in geld is waardeloos, geld is niets. Geld groeit niet, geld denkt niet, geld creeert niet en geld is niet gelukkig. Aafke wel.

  3. Gerben schreef:

    Je passie volgen. Bold van je! Negatief commentaar zal er altijd wel zijn. Jij laat je hart spreken en dat zouden meer mensen moeten doen. Keep up the good work! Goede move!

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *